VIDEO: Ο Bertrand Russell, κύριος εκπρόσωπος της Αναλυτικής Φιλοσοφίας του περασμένου αιώνα και δάσκαλος του Βιτγκενστάιν, απαντά σε απλές ερωτήσεις μίας δημοσιογράφου κατά τη διάρκεια μιας τηλεοπτικής συνέντευξης το 1959.

Από τον Μάρτιο του 1927, ο Bertrand Russell είχε παραδώσει τη διάλεξη "Γιατί δεν είμαι Χριστιανός" στο National Secular Society, South London Branch, Battersea Town Hall. Μπορείτε να δείτε όλη τη διάλεξη στα αγγλικά εδώ: http://users.drew.edu/~jlenz/whynot.html 

Ακολουθεί η σύντομη τηλεοπτική συνέντευξη και κάτω από το video της συνέντευξης ακολουθεί η μετάφραση στα ελληνικά (μτφρ: Παναγιώτης Πέρρος). 

ΕΡ: Κύριε Ράσελ γιατί δεν είστε Χριστιανός;

ΑΠ: Επειδή δεν έχω καμία απόδειξη αληθείας σε αυτά που προτάσσει οποιοδήποτε χριστιανικό δόγμα. Έχω εξετάσει όλες τις απόψεις υπέρ της υπάρξεως Θεού και καμία από αυτές δεν μου φαίνεται λογικώς έγκυρη.

ΕΡ: Πιστεύετε ότι υπάρχει πρακτικός λόγος για την ύπαρξη της θρησκευτικής πίστης ανάμεσα στους ανθρώπους;

ΑΠ: Λοιπόν, δεν μπορεί να υπάρχει πρακτικός λόγος να πιστεύει κάποιος κάτι που δεν είναι αληθινό. Αυτό το θεωρώ αδύνατο. Υπάρχουν δύο περιπτώσεις: Ή ένα πράγμα είναι αληθές, ή δεν είναι. Αν είναι αληθές, πρέπει να το πιστέψεις και αν δεν είναι, δεν πρέπει. Και αν δεν μπορείς να ξεχωρίσεις το αληθές από το ψευδές δεν πρέπει να διατυπώνεις κρίση. Τελικώς δεν είναι σωστό να θεωρήσουμε ότι υπάρχει πρακτικός λόγος για τη θρησκευτική πίστη: Είναι θεμελιώδης έλλειψη ειλικρίνειας και απάτη στη διανοητική ακεραιότητα να διατηρούμε μια πίστη επειδή τάχα είναι χρήσιμη και όχι επειδή είναι αλήθεια.

ΕΡ: Αναφερόμουν περισσότερο στους ανθρώπους που πιστεύουν ότι κάποιο είδος θρησκευτικού κώδικα τους βοηθά να ζουν τις ζωές τους. Τους προσφέρει ένα πολύ αυστηρό σύνολο οδηγιών για να ζήσουν: το τι είναι σωστό και τι λάθος.

ΑΠ: Ναι, αλλά αυτοί οι κανόνες είναι εσφαλμένοι. Οι περισσότεροι από αυτούς κάνουν κακό παρά καλό. Θα μπορούσαν οι άνθρωποι προφανώς να βρουν και να ακολουθήσουν μια λογική ηθική, αποβάλλοντας από πάνω τους την παράλογη παραδοσιακή ηθική ταμπού που έχει την καταγωγή της στην πρωτόγονη εποχή.

ΕΡ: Ίσως όμως ένας κοινός άνθρωπος δεν είναι αρκετά δυνατός για να βρει τη δική του προσωπική ηθική. Θέλουν να βρουν κάποια ηθική που θα τους επιβληθεί έξωθεν.

ΑΠ: Α, δεν πιστεύω ότι αυτό είναι αλήθεια και στο κάτω κάτω ό,τι σου επιβάλλεται έξωθεν δεν έχει καμία απολύτως αξία. Δεν μετρά.

ΕΡ: Φυσικά όμως σας ανέθρεψαν με χριστιανικές αρχές. Πότε ακριβώς αποφασίσατε ότι δεν θέλετε να παραμείνετε στην χριστιανική ηθική;

ΑΠ: Ποτέ δεν αποφάσισα ότι δεν θέλω να παραμείνω πιστός. Μεταξύ της ηλικίας των 15 και 18 μου, ξόδεψα όλο τον ελεύθερο χρόνο μου σκεπτόμενος περί των χριστιανικών δογμάτων, παλεύοντας να βρω αν υπάρχει κάποιος λόγος για να τα πιστεύω. Και όταν έφτασα 18, απέρριψα και τα τελευταία που είχαν απομείνει...

ΕΡ: Πιστεύετε ότι αυτό σας έκανε περισσότερο δυνατό στη ζωή σας;

ΑΠ: Όχι, δε μου έδωσε περισσότερη δύναμη ούτε λιγότερη. Απλά αφιερώθηκα στο κυνήγι της γνώσης.

ΕΡ: Καθώς πλησιάζετε στο τέλος της ζωής σας, σκέφτεστε ότι υπάρχει κάτι μεταθάνατον ή αισθάνεστε ότι...

ΑΠ: Ωχ, όχι, αυτά είναι ανοησίες.

ΕΡ: Δεν υπάρχει ζωή μεταθάνατον;

ΑΠ: Όχι φυσικά

ΕΡ: Φοβάστε μήπως συμβεί κάτι που συνήθως συμβαίνει σε άθεους και αγνωστικιστές, οι οποίοι, ενώ είναι άθεοι και αγνωστικιστές σε όλη τους τη ζωή, μετατρέπονται σε πιστούς κάποιας θρησκείας λίγο πριν πεθάνουν;

ΑΠ: Κοιτάξτε, αυτό που λέτε δεν συμβαίνει τόσο συχνά όσο διαδίδουν οι πιστοί ότι συμβαίνει. Πολλοί από τους πιστούς νομίζουν ότι είναι πράξη γενναιότητας να λες ψέμματα για τις τελευταίες στιγμές των αγνωστικιστών. Πάντως αυτό δεν συμβαίνει αρκετά συχνά.

ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ:

O Ράσελ γεννήθηκε το 1872 και πέθανε το 1970. Βρετανός φιλόσοφος, δοκιμιογράφος, κοινωνικός κριτικός και αληθινός επιστήμονας της λογικής. Έγινε ευρύτατα γνωστός από τις μελέτες του πάνω στη μαθηματική λογική και την αναλυτική φιλοσοφία. Αναγνωρίζεται ως ένας από τους θεμελιωτές της αναλυτικής φιλοσοφίας.

Κατά τη διάρκεια της μακράς επιστημονικής του πορείας ο Ράσελ δεν προσέφερε τις πολύτιμες υπηρεσίες του μονάχα στο πεδίο της αναλυτικής Φιλοσοφίας, αλλά και σε άλλες περιοχές της εξειδικευμένης γνώσης. Πολλά συγγράματά του αναφέρονται σε ποικίλα θέματα, συμπεριλαμβανομένων της εκπαίδευσης, της ηθικής, της πολιτικής, της ιστορίας και της θρησκείας. Η ζωή του επίσης σημαδεύτηκε από αγώνες για το δικαίωμα ψήφου και μόρφωσης των γυναικών, αλλά πολύ περισσότερο από τη σθεναρή συμμετοχή σε αντιπολεμικές διαμαρτυρίες. Εξαιτίας μάλιστα της αντιπολεμικής αυτής δραστηριότητάς του φυλακίστηκε δυο φορές και αποπέμφθηκε από τρεις σχολές (Trinity College, Cambridge, New York City College).

Παρόλαυτά παρασημοφορήθηκε το 1949 και τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας το 1950. Οχτώ χρόνια αργότερα, ακολουθώντας πιστά την αντιπολεμική του ιδεολογία θα γίνει ιδρυτής και πρόεδρος της εκστρατείας κατά των πυρηνικών όπλων.

Ο Ράσελ θα παραμείνει μια εξέχουσα δημόσια προσωπικότητα μέχρι το θάνατό του σε ηλικία 97 ετών στην πατρίδα του την Ουαλία. Αποτέλεσε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα επιστήμονα που δεν αρκέστηκε στην πρόοδο των επιστημονικών κλάδων, αλλά εφάρμοσε τη φιλοσοφική σκέψη σε όλες τις πτυχές της καθημερινής ζωής, αναδεικνύοντας το δίκαιο και απεμπολώντας το άδικο σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνίας, αδιαφορώντας για το προσωπικό κόστος και τις ταλαιπωρίες που θα έκρυβε μέσα της μια τέτοια στάση ζωής.