Πλάτων


Ο Πλάτων γεννήθηκε περίπου στα 428 π.Χ. σε μια αθηναϊκή οικογένεια με πολιτική παράδοση, και πέθανε στα 347 π.Χ. Ο Αριστοτέλης μας πληροφορεί ότι κάποια στιγμή, κατά τη διάρκεια της νεότητάς του, ο Πλάτων ήλθε σε επαφή με τα δόγματα του Κρατύλου, ενός μαθητή του Ηράκλειτου, ο οποίος μαζί με άλλους προσωκρατικούς στοχαστές όπως ο Πυθαγόρας και ο Παρμενίδης έδωσαν στον Πλάτωνα τις βάσεις των μεταφυσικών και επιστημολογικών αναζητήσεων. Καθώς όμως συνάντησε το Σωκράτη προσανατόλισε τις αναζητήσεις του στο φιλοσοφικό ζήτημα της αρετής.

Για πρώτη φορά επισκέφτηκε την Ιταλία σε ηλικία σαράντα ετών. Έπειτα επέστρεψε στην Αθήνα και ίδρυσε την Ακαδημία η οποία βρισκόταν περίπου ένα μίλι έξω από τα τείχη και δανείστηκε το όνομά της από τον αττικό ήρωα Ακάδημο. Η περίφημη αυτή σχολή λειτούργησε σχεδόν για μια χιλιετία, μέχρι να την κλείσει ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός στα 529 μ.Χ.

Κύριο χαρακτηριστικό της φιλοσοφίας του αποτελεί η θεώρηση της γνώσης ως ανάμνησης . Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, η ανθρώπινη ψυχή πριν πέσει στον κόσμο των πραγμάτων έζησε σε έναν ιδανικό κόσμο, τον κόσμο των ιδεών. Εκεί ήταν που γνώρισε την πραγματική ουσία των πραγμάτων. Τα πράγματα που γίνονται αισθητά στον άνθρωπο στη διάσταση του υλικού κόσμου, δεν αποτελούν παρά απομιμήσεις, «σκιές», είδωλα του αληθινού κόσμου των ιδεών. Επομένως ο άνθρωπος δεν ανακαλύπτει, αλλά θυμάται αλήθειες που κάποτε γνώρισε στον κόσμο των ιδεών. Όλοι έχουν μέσα τους τη γνώση και την αλήθεια και αυτό που πρέπει να γίνει είναι να την ανακαλέσουν στη μνήμη τους. Εξάλλου η ετυμολογία της α-λήθειας σημαίνει την άρση της λήθης.

Ο Πλάτων ασχολείται εκτενώς με την Πολιτική Φιλοσοφία, καθορίζοντας και αναλύοντας μια συγκεκριμένη δομή πολιτικής διάρθρωσης ενός κράτους. Η Πολιτεία του Πλάτωνος χωρίζεται σε τάξεις βάσει ικανοτήτων και καταγωγής (πρβ αριστοκρατία) και σε έναν υπέρτερο ηγεμόνα, ο οποίος πρέπει αποκλειστικά να είναι Φιλόσοφος.

Ο Πλάτων αφιερώνει μεγάλο μέρος των συγγραμάτων του στο φιλοσοφικό ζήτημα του Έρωτα με τη διττή του σημασία: αφενός την έλξη μεταξύ δασκάλου και μαθητή (εραστή και ερώμενου), αφετέρου την τάση του ανθρώπου για ανάμνηση, για συνάντηση με τον κόσμο των ιδεών. Επιπρόσθετα, με αφορμή το ζήτημα του έρωτα, πραγματοποιεί ενδελεχή ψυχολογική ανάλυση της ανθρώπινης προσωπικότητας σε μέρη, θεωρίες τις οποίες αναδιατυπώνουν με άλλο τρόπο οι ψυχολόγοι (πρβ Freud) του 20ου αιώνα μΧ.

Ο φιλοσοφικός στοχασμός του Πλάτωνος αποτέλεσε, αποτελεί και θα αποτελεί διαχρονική βάση έρευνας και πολύπλευρης ανάλυσης των εκάστοτε φιλοσόφων και όχι μόνο.





  





Δείτε επίσης...