Ηθική θεωρία αξιών

.

Στην πράξη, η μεγαλύτερη πρόκληση στην οικολογική ηθική είναι η συντήρηση της ζωής στη γη. Πέρα όμως από αυτό: "Γιατί τελικά οι άνθρωποι επιφορτιζόμαστε με ηθικά αξιολογικά κριτήρια, τη στιγμή που η φύση δεν μας επιφορτίζει; Αφήστε τις ηθικές αξίες να εξελιχθούν, αφήστε τη φύση να φέρει πάνω της τις αξίες." Το δόγμα των υποκειμενιστών και ο αντίλογος "Δεν υπάρχει ηθική αξία χωρίς τον αξιολογητή". Οι άνθρωποι, ακόμα ίσως και τα ανώτερα θηλαστικά, έχουν την ιδιότητα του αξιολογητή, όχι όμως για παράδειγμα τα φυτά. Τα φυτά δε μπορούν να αξιολογήσουν το περιβάλλον τους. Οι υποκειμενιστές είναι δογματικά δεμένοι με τον κόσμο της εσωτερικής εμπειρίας. Γι αυτόν ακριβώς το λόγο στη φύση δε μπορούν να αποδώσουν εγγενή, αλλά σχετική (extrinsic) ηθική αξία. Το επιχείρημα αυτό μπορεί εύκολα να καταρριφθεί αν συνειδητοποιήσουμε ότι το περιβάλλον παρήγαγε και συνεχίζει να παράγει τους αξιολογητές του. Το ότι το περιβάλλον έχει αυτή την ιδιότητα παραγωγής αξιολογητών το καθιστούν εκ των πραγμάτων πολύτιμο (valu-able). Μόνο κάτι το πολύτιμο θα ήταν σε θέση να παράγει βιοτικά ανώτερους οργανισμούς, οι οποίοι μάλιστα προτίθενται να διαδραματίσουν το ρόλο των ηθικών αξιολογητών. Η εγγενής αξία υπάρχει στη φύση, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τη βρίσκουμε απομονωμένη στα άτομα που την περιέχουν. Κάθε εγγενής ηθική αξία έχει συνδετικούς κρίκους με άλλες, αποτελώντας έτσι ένα μέρος μιας μεγάλης αλυσίδας με τους κρίκους να αλληλεπιδρούν. Επιπλέον, το οικολογικό σύστημα μεταλλάσσει τις αξίες των μονάδων ακόμα και από εγγενείς σε σχετικές/χρηστικές. Χαρακτηριστική περίπτωση ως προς αυτό είναι η αποσύνθεση. Αναφορά στη μετα-οικολογία Οι άνθρωποι συνηθίζουν να διαμορφώνουν τους τρόπους συμπεριφοράς τους αναλόγως με τη μορφή της πραγματικότητας. Στην περίπτωση που η πραγματικότητα δεν έχει καμια αξία πέρα από αυτή που της προσδίδει ο άνθρωπος, η συμπεριφορά του ανθρώπου είναι ριζικά διαφορετική από,τι θα ήταν στην περίπτωση που η φύση έχει μέσα της θεμελιώδεις αξίες. Αυτό όμως δε μπορεί να είναι αντικείμενο της επιστημονικής οικολογικής μελέτης, αλλά της μετα-οικολογίας. Είναι παράδοξο το ότι ο άνθρωπος, ενώ είναι ηθική υπόσταση και νοήμων οργανισμός, θεωρεί ότι πρέπει να υπερασπίζεται το συμφέρον του εναντίον όλων των άλλων στοιχείων του βιοτικού περιβάλλοντος. Δε θα ήταν ένα κορυφαίο φιλοσοφικό επίτευγμα η σύσταση μιας σπουδαίας ηθικής που θα γνώριζε απόλυτα ποια είναι η ακριβής θέση του ανθρώπου στον κόσμο;